Загадчык – Занкавец Вольга Віктараўна
Бібліятэкар – Мядзвецкая Аліна Мікалаеўна
Рэстаўрацыйны корпус, вул. Кірава, 25, каб. 108, тэл.: +375 (17) 364 71 67
Асноўная задача бібліятэкі – забеспячэнне прафесійных патрэб спецыялістаў музея і іншых карыстальнікаў для навукова-даследчай, рэстаўрацыйнай, экспазіцыйна-выставачнай, адукацыйнай, асветніцкай і выдавецкай дзейнасці.
Фонд бібліятэкі налічвае 40 тысяч адзінак кніг і перыядычных выданняў. Асобна вылучаны наступныя калекцыі:
- каталогі выстаў Беларусі і іншых краін;
- каталогі персанальных выстаў мастакоў;
- калекцыя рэдкіх кніг;
- калекцыя паштовак;
- калекцыя перыядычных выданняў;
- калекцыя газетных выразак.
Камплектаванне бібліятэчнага фонду ў першую чаргу арыентавана на вывучэнне і даследаванне калекцый музея – старажытнабеларускага і сучаснага беларускага мастацтва, рускага мастацтва і мастацтва краін Заходняй Еўропы і Усходу.
Бібліятэка Нацыянальнага мастацкага музея даступная для навуковых супрацоўнікаў музеяў Беларусі, мастацтвазнаўцаў, культуролагаў, дзеячаў мастацтва, выкладчыкаў, аспірантаў і студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў, якія могуць карыстацца чытальнай залай бібліятэкі з дазволу адміністрацыі музея.
Фарміраванне бібліятэкі Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь як спецыялізаванага ведамаснага збору кніг па выяўленчым мастацтве пачалося ў 1945 годзе – пасля таго, як яшчэ ў акупаваным Мінску загінула выдатная бібліятэка Дзяржаўнай карціннай галерэі. Бібліятэка – неабходнае звяно любога музея. У першую чаргу яе прызначэнне – служыць інфармацыйнай крыніцай для навуковых супрацоўнікаў па падрыхтоўцы каталогаў, лекцый, экскурсій і г. д. За 75 гадоў працы і няспыннага збору літаратуры навуковая бібліятэка музея стала адным з лепшых кніжных збораў па мастацтве ў рэспубліцы. Яна добра вядомая сярод спецыялістаў у галіне мастацтва. Акрамя супрацоўнікаў музея да бібліятэчных паслуг пастаянна звяртаюцца мастацтвазнаўцы, калегі з іншых музеяў, культуролагі, мастакі, аспіранты, студэнты ВНУ.
У 2004 годзе пачаў працу бібліятэчны савет, які складаецца з навуковых супрацоўнікаў-мастацтвазнаўцаў. Ён фарміруе закупачную палітыку бібліятэкі, сочыць, каб патрэбная літаратура па мастацтву своечасова паступала ў бібліятэчны фонд. Акрамя гэтага, бібліятэка пастаянна ўзбагачаецца за кошт дарэння цэлых тэматычных падборак кніг іншымі музеямі, мастацтвазнаўцамі і мастакамі.
У бібліятэцы захоўваюцца каталогі і альбомы музеяў, каталогі персанальных выстаў мастакоў, манаграфіі, матэрыялы канферэнцый, навуковыя працы і паведамленні музеяў, даведачна-бібліяграфічная літаратура.
Часам у бібліятэку трапляюць унікальныя выданні. Напрыклад, альбом замалёвак, падораны сваякамі вядомага беларускага мастака М. Філіповіча.
Вельмі значныя для бібліятэкі дарэвалюцыйныя і даваенныя каталогі беларускіх выстаў, якія з’яўляюцца ўжо бібліяграфічнай рэдкасцю. У іх ліку малатыражныя каталогі Першай мастацкай выставы 1921 года, усебеларускіх выстаў 1920-х гадоў, выставы слуцкіх паясоў 1927 года і дэкаднай выставы выяўленчага мастацтва Беларускай ССР 1940 г. у Маскве і інш.
У 1980 годзе ў бібліятэку паступіла 20 кніг XIX–XX стст., падораных беларускімі святарамі са сваіх хатніх бібліятэк (“Царкоўныя ведамасці” 1898–1909 гг., “Нядзельныя чытанні” 1934–1937 гг., “Служэбнік” 1903 г., “Біблія” 1903 г. i iнш.).
У бібліятэцы захоўваюцца рэдкія кнігі пачатку мінулага стагоддзя. Гэта пяць тамоў “Выданняў вялікага князя Мікалая Міхайлавіча. Рускія партрэты XVIII і XIX стагоддзяў” (СПб., 1909), чатыры тамы “Каталога майго збору рускіх гравіраваных і літаграфіраваных партрэтаў 1913 г.” А. В. Марозава (СПб., 1913), кнігі, прысвечаныя Айчыннай вайне 1812 года – “Выстава 1812 года, прысвечаная 100-годдзю перамогі ў Айчыннай вайне” (М., 1913) і сямітомнік “Айчынная вайна і рускае грамадства 1812–1912 гг.” (СПб., 1912). Іконаграфічны матэрыял гэтых выданняў важны для атрыбуцыйнай дзейнасці навуковых аддзелаў.
Неацэнную дапамогу ў рабоце дае прадстаўленая ў бібліятэцы даведачная літаратура: старыя і новыя энцыклапедыі, слоўнікі, даведнікі і выданні перыядычнага друку – часопісы “Искусство” (Масква, 1905–1938, 1952–1990), “Старые годы” (Масква, 1908–1914 ), “Аполлон” (Масква, 1909–1917); часопісы па мастацтве 1920–1930-х гадоў “Наша Ніва” (Масква), “Пролетарское искусство”, “Искусство в массы”, “Рабис”, “Советское искусство”, якія паступілі са збору беларускага мастака М. Філіповіча. Іх не заўсёды можна знайсці ў рэспубліканскіх сховішчах. З 1958 года ў бібліятэку паступаюць часопісы, якія дастаткова поўна адлюстроўваюць шляхі развіцця савецкага мастацтва і музейнай справы: “Художник”, “Юный художник”, “Творчество”, “Декоративно-прикладное искусство”, “Советский музей” (з 1993 г. выдаецца пад назвай “Свет музея”).
З беларускага перыядычнага друку захоўваюцца газеты “Літаратура і мастацтва” (з 1948 г.), “Культура” (з 1994 г.), часопіс “Мастацтва” (з 1983 г., з пачатку выхаду ў свет першага нумара), “Беларускі гістарычны часопіс” (з 1994 г.), “Спадчына” (да 1990 г. выходзіў пад назвай “Помнікі гісторыі і культуры Беларусі”).
На працягу гадоў бібліятэку музея ўзначальвалі Б. В. Берковіч (1945–1946), В. А. Баравік (1946–1957), В. І. Колас (1957–1987), Л. Л. Барсукова (1987–1990), А. У. Маргулевіч (1990–1994), Г. П. Пыжык (1994–2010), В. В. Занкавец (з 2010 – па сённяшні час).
У бібліятэцы ў розны час працавалі: С. І. Кітаніна, А. М. Карзанава, Т. В. Баранава.
У студзені 2022 года бібліятэка пераехала ў новы будынак рэстаўрацыйнага корпуса па вул. Кірава, 25. Зараз унікальныя выданні, якія налічваюць звыш 40 тысяч экзэмпляраў, захоўваюцца ў спецыяльных памяшканнях з пэўным мікракліматам. Тут абсталяваны два памяшканні: чытальная зала і кнігасховішча.
Бібліятэка Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь працягвае развівацца і папаўняцца новымі цікавымі выданнямі. Яе дзверы заўсёды гасцінна адчынены для калег, спецыялістаў і сяброў музея.
