Край белых буслоў. Вобраз Радзімы ў творах беларускіх мастакоў XX–XXI стст.

Край белых буслоў. Вобраз Радзімы ў творах беларускіх мастакоў  XX–XXI стст.

Музей В.К. Бялыніцкага-Бірулі

Адным з найбольш папулярных сярод мастакоў і запатрабаваных сярод гледачоў жанраў з’яўляецца пейзаж, які валодае значнай сілай уздзеяння, пазнавальным і выхаваўчым патэнцыялам. У ім знаходзяць выяўленне шматлікія аспекты гісторыка-культурнага развіцця, адлюстроўваецца ўласцівы нацыянальнаму менталітэту вобраз роднага края.

У большасці жывапісцаў вобраз Радзімы ўстойліва асацыіруецца з услаўленнем беларускай прыроды. Пейзажны жанр у беларускім жывапісе і графіцы мае даўнюю гісторыю. Ужо ў творах іканапісу і кніжнай гравюры пачатку XVIII стагоддзя мы бачым яго элементы. Многія беларускія мастакі пазнейшых перыядаў прысвяцілі ўсю сваю творчасць Беларусі, захапляліся яе прыроднай прыгажосцю, тым кутком, дзе яны нарадзіліся і выраслі. Іх творы адлюстроўвалі як бязмежныя прасторы, так і зацішныя паселішчы нашай краіны. У беларускай прыродзе ёсць сваё непаўторнае зачараванне і безумоўная прыгажосць. Гэта бясконцая прастора лугоў, якія сыходзяць за гарызонт поля, доўгія стужкі вялікіх рэк і блакітныя бязмежныя азёры. Поры года – асаблівая тэма ў творчасці мастакоў. Беларуская прырода паўстае то заснежанай, то абуджанай, то залітай летнім сонцам, то апранутай у багатыя ўборы восені. Паказаць вобраз роднай зямлі шматпланавым як у часе і тэмах, так і ў мастацкіх стылях – асноўная мэта і канцэпцыя выставы.

 У канцы XIX стагоддзя мастакі распрацоўвалі від пейзажа, дзе галоўнай задачай з’яўляецца лірычнае адлюстраванне характэрнага матыву роднай прыроды. У іх творчасці важнае месца займае пейзажны эцюд ці пейзаж, напісаны непасрэдна з натуры. Традыцыі гэтых майстроў працягваў Юдэль Пэн з яго характэрнымі выявамі Віцебска і гарадскіх ускраін. 

У ХХ–ХХI стагоддзях да тэмы радзімы ў пейзажным жывапісе звярталіся многія беларускія мастакі. Для іх твораў характэрна злучэнне лірычнага пачатку і эпічны ахоп свету. Жывапісцам было важна, грунтуючыся на канкрэтнай мясцовасці, якая станавілася аб’ектам адлюстравання, стварыць абагульнены эпічны вобраз роднага края (Я. Зайцaў, Ул. Кудрэвіч, В. Цвірка, В. Грамыка,  Д. Алейнік, Г.Вашчанка, Л.Шчамялеў і інш.). Адчуванне адзінства ўнутранага свету чалавека і прыроды, пачуццё непарыўнай сувязі з зямлёй знаходзіла адлюстраванне ў творах беларускіх майстроў, дзе створаны па-філасофску змястоўныя, сімвалічна насычаныя вобразы роднай прыроды.

Вобраз Радзімы, роднага края стаў адным з галоўных матываў у творчасці беларускіх мастакоў розных пакаленняў і мастацкіх традыцый. Калекцыя беларускага мастацтва XX–ХХI стст. Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь – яркае таму пацвярджэнне. Многія жывапісцы, скульптары на працягу некалькіх стагоддзяў звароту да гэтай тэмы ўнеслі важны ўклад у фарміраванне мастацкага вобраза нашай радзімы ў выяўленчым мастацтве.

Выставачны праект рэалізаваны пры падтрымцы гранта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у сферах навукі, адукацыі, аховы здароўя, культуры, маладзёжнай палітыкі і ў рамках мерапрыемстваў, прысвечаных Году міру і стварэння.

Куратар выставы – вядучы навуковы супрацоўнік Л. Л. Сысоева

Фота
іншыя выставы
Выстава "Хронікі Музея беларускага народнага мастацтва. 45 гадоў"
Выстава "Хронікі Музея беларускага народнага мастацтва. 45 гадоў"

Музей беларускага народнага мастацтва

Кудрэвічы. Адданыя мастацтву
Кудрэвічы. Адданыя мастацтву

Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь

Выстава "Імгненні жыцця"
Выстава "Імгненні жыцця"

Музей Дом Ваньковічаў

Страты і вяртанні. Лёс мастацкіх каштоўнасцей Дзяржаўнай карціннай галерэі. 1939–1957
Страты і вяртанні. Лёс мастацкіх каштоўнасцей Дзяржаўнай карціннай галерэі. 1939–1957

Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь

  • 220030, Мінск
    вул. Леніна, 20

  • панядзелак, аўторак, серада, пятніца - нядзеля

    з 11:00 да 19:00

  • чацвер

    з 13:00 да 21:00

  • Каса і Музейная крама

  • панядзелак, аўторак, серада, пятніца - нядзеля

    з 11:00 да 18:30

  • чацвер

    з 13:00 да 20:30